برگی از اندیشه اقتصادی حضرت امام خمینی (ره)
تاریخ انتشار: ۱۹ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۴۰۲۵۳
پرداختن به ابعاد گسترده فکری بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در حوزه اقتصاد هم بسیار مهم و هم بسیار سخت است، آن هم در شرایط امروز کشور، منطقه و جهان که مسائل اقتصادی در صدر اولویتهای برنامهای توسعه کشورها قرار دارد.
رضا زمانی- پژوهشگر اقتصادی: نکته قابل توجه، پارادوکس و تناقض موجود در جهان امروز این است که از یک طرف جامعه بشری مواجه است با پیشرفتهای فناورانه و نوآورانهای که بعضا شگفت انگیز است و از طرف دیگر با میلیاردها انسان که از فقر، گرسنگی و حتی جهل رنج میبرند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
حال با توجه به شرایط امروز جامعه بشری، امام خمینی (ره) که نظامی برخاسته از مردم و الگو گرفته از دین اسلام و چارچوبهای الهی را بنا نهادند، چه تدبیری در حوزه حل مشکلات اقتصادی و گره گشایی در آن را برای جامعه مسلمین در نظر دارند؟
این نکته را باید در نظر داشت که شخصیت والای حضرت امام (ره) در مقام قیاس با اقتصاددانان و نظریات اقتصادی صرف و متعارف جوامع مختلف نمیگنجد و در مقام عمل نیز اجرائی نیست.
حضرت امام (ره) برای انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی دارای فکر، اندیشه و در نظر گرفتن اصولی بودهاند که اصول اساسی آن را در سیاست، فرهنگ، دفاع و اقتصاد شکل میداد. فلذا تنزل اندیشه فکری و مبانی گفتمانی ایشان به یک بُعد خاص و در زمان خاص خطری جدی نسبت به تحریف مبانی اندیشهای معظم له و اهداف انقلاب اسلامی خواهد بود.
یکی از اساسیترین بنیانهای فکری ایشان در حوزه اقتصاد، استقلال اقتصادی است، بطوریکه حضرت امام (ره) در تاریخ ۶/۱۰/۱۳۵۸ در این باب میفرمایند:
«وابستگی اقتصادی مسئلهای است که وابستگیهای بسیاری را به دنبال میآورد. اگر مملکت شما در اقتصاد نجات پیدا نکند و وابستگی اقتصادی داشته باشد، همه جور وابستگی دنبالش میآید و وابستگی سیاسی هم پیدا میکنیم، وابستگی نظامی هم پیدا میکنیم. برای اینکه وقتی ما چیزی نداشتیم دستمان به طرف آمریکا دراز میشود و آمریکا همه چیز را به ما تحمیل میکند. ما وقتی میتوانیم زیر بار او نرویم که قدرتمند باشیم.»
این بیانات ایشان جایگاه والای استقلال اقتصادی در منظومه فکری معظم له را به ما میرساند که خودکفایی در نیازهای اساسی مردم در اقتصاد جامعه امری واجب و قطعی است. از طرف دیگر ایشان پیامدهای عدم استقلال اقتصادی را نیز متذکر میشوند که نتیجه آن تحمیل خواسته آمریکا و وابستگیهای سیاسی و نظامی آن است و عملا این امر موجب میشود تا فداکاریهایی که برای اخراج آمریکا از کشورمان انجام شد هزینه شود و مجددا با وابستگی اقتصادی آن هم با دستان خودمان راه بازگشت و دخالتهای ویران کنندهاش را هموار سازیم.
دومین بُعد مورد تأکید حضرت امام (ره) در اقتصاد، جهاد اقتصادی است.
ایشان در این رابطه و در تاریخ ۱/۸/۱۳۶۲ میفرمایند:
«شما امروز همهتان با ایده اسلامی در حال عبادت هستید، چه در کارخانهها و چه در مواردی که به صنعت مشغول هستید و چه در کشاورزی؛ وقتی انسان برای خلق خدا خدمت بکند و برای اینکه این خلق در طول تاریخ ستم دیدند، نگذاشتند رشد معنوی بکنند، رشد مادی بکنند، پس شما در خدمت اسلام هستید و شما مجاهد هستید، در پشت جبههها. همانطوری که مجاهدین ما در جبههها مجاهدت میکنند.»
نکته مهمی که در اینجا میتوان به اندیشه فکری اقتصادی امام خمینی (ره) اشاره نمود توأمان بودن استقلال اقتصادی و استقلال فرهنگی با هم است که این دو از هم جدایی ناپذیرند. چراکه در یک جامعه اسلامی علاوه بر پرداختن به امورات معنوی و انجام تکالیف و واجبات دینی و شرعی برای داشتن یک کارنامه موفق در آخرت، باید به خودکفایی و عزت اقتصادی برای مسلمانان و خانواده مسلمین اهمیت ویژه داد، بطوریکه ایشان در بخشی از کتاب خود به نام ولایت فقیه میفرمایند:
«اگر ما مسلمانان کاری جز نماز خواندن و دعا و ذکر گفتن نداشته باشیم، استعمارگران هیچ کاری به ما ندارند. شما هر چه میخواهید نماز بخوانید، آنها نفت شما را میخواهند، به نماز شما چه کار دارند؟! به همین جهت است که حکومتهای دست نشانده آنها از صنعتی شدن ما جلوگیری میکنند.»
نهایتا میبینیم که امام خمینی (ره) که خود فیلسوف، عالم دینی و رهبر یک جامعه بزرگ هستند و نسبت به رویدادهای تاریخی و همچنین علم روز آگاهی دارند، سه عنصر استقلال اقتصادی، جهاد اقتصادی و فرهنگ اقتصادی را از ملزومات پیشرفت اقتصادی مسلمانان و جوامع اسلامی برمیشمارند.
مقام معظم رهبری (حفظه الله) که جانشین بر حق و امتداد دهنده اندیشه گفتمانی ایشان هستند نیز به خوبی توانستهاند مسیر آن بزرگوار را حفظ و ادامه دهند که نمود اصلی آن را میتوان در سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و همچنین توصیه سوم از بیانیه گام دوم انقلاب مشاهده و درک کرد.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: امام خمینی اقتصاد اسلامی مکتب استقلال اقتصادی امام خمینی حضرت امام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۴۰۲۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مجلس دوازدهم در پیگیری مسائل اقتصادی یکصدا خواهد بود
علی طهرانی مقدم، داوطلب راه یافته به دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار مهر در خصوص وضعیت لیستهای انتخاباتی در این مرحله، گفت: انتخابات در دور دوم با دور اول یک مقدار متفاوت است زیرا هم تعداد شعب اخذ رأی کاهش پیدا میکند و میزان مشارکت کنندگان نیز ممکن است پایین آید. از طرفی در مورد لیستها با توجه به اتفاقی که برای لیست شانا در دور اول افتاد فضای لیستها به نظر من خیلی مثل دور اول برجسته نیست، البته من در دور دوم هم جزو فهرست صبح ایران خواهم بود و ممکن است در لیست امنا و شانا هم باشم. یعنی ممکن است که به لحاظ لیستی در هر سه فهرست امنا، شانا و صبح ایران باشم.
وی افزود: به نظر من برنده دور دوم خیلی نمیتواند لیستی باشد و بیشتر خود نامزدها هستند که میتوانند موضوعات خود را برجسته کرده و مسائل را با مردم مطرح کنند و از این فضای پیش آمده استفاده کنند و روی برنامههای خود بتوانند بخوبی با مردم ارتباط بگیرند.
قاطبه مجلس دوازدهم اصولگرایان انقلابی و ولایی خواهد بود
وی در خصوص پیشبینی خود از تقسیمبندی سیاسی مجلس دوازدهم، اظهار کرد: ورود یک تعداد نماینده که برای اولین بار وارد مجلس میشوند میتواند تحولآفرین باشد. شاید باید گفت پاسخ منفی مردم به یکسری از نمایندگان ادوار، نشان از این دارد که مردم خواستار تحولآفرینی و بعضاً جوانگرایی در فضای مجلس هستند. در عین حال باید گفت از «جبهه صبح ایران» ۴۲ نفر از مجموع شهرستانها وارد مجلس شدهاند، لذا یک فراکسیون صبح ایران تشکیل خواهد شد تا برنامههایی که صبح ایران اعلام کرد به صورت دقیق پیگیری خواهد شد و جالب است بدانید یکسری از نمایندگانی که حتی به لحاظ ظاهری عضو لیست مقابل جبهه صبح ایران هم بودند به دلیل تحول آفرینی تمایل نشان دادند که در لیست جبهه صبح ایران باشند. در عین حال که شانا هم به نسبت در شهرستانها موفق بوده است خصوصاً نزدیک ۱۰۰ نفر از شانا وارد مجلس شده است کرده است لذا آن جریان هم میتواند یکی از جریانهای اثرگذار مجلس بعدی باشد. ضمن آنکه جریان سنتی و قدیمی اصولگرایی هم که در قالب شورای وحدت هستند و در مجلس حضور دارند؛ اما باید توجه داشت که درست است که تفاوت سلیقه در رویکردها وجود دارد ولی قاطبه مجلس دوازدهم اصولگرایان انقلابی و ولایی خواهد بود و قطعاً رهنمودهای حضرت آقا را پیگیری خواهند کرد.
تولیدکننده نیاز به سرمایه با منت و صدقه ندارد
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به سوالی در رابطه با مهمترین اولویت مجلس دوازدهم، اذعان کرد: به نظر من مجلس در حوزه اقتصاد یکصدا خواهد بود که رهنمودهای حضرت آقا در توجه به اصل معیشت و اقتصاد و بحث تولید پیگیر بوده و معطوف شود و این بخش حداقل فصل مشترکی است که همه با هم دارند. نسخه شفابخش کشور در حوزههای مختلف با مطالعه عرض میکنم که فقط اجرایی کردن فرامین حضرت آقا و منویات ایشان است.
این نامزد دور دوم انتخابات مجلس از حوزه تهران در خصوص مشکلات موجود کشور و اولویتهای مجلس، گفت: چند تا مسأله وجود دارد. یکی اینکه بانکها در تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی با این واحدهای تولیدی همکاری لازم را نمیکنند و واحدهای تولیدی برای گذاران و تأمین مواد اولیه خود و اتصال چرخه تولید، توزیع و مصرف، نیاز به سرمایه در گردش دارند اما نیاز به کمک بامنت و صدقه ندارند.
وی ادامه داد: در بررسیهای میدانی که در استان البرز داشتیم از ۳۰۰۰ واحد تولیدی استان البرز، مشکل ۲۶۰۰ شرکت، بانکها بودند.
طهرانی مقدم تاکید کرد: مشکل دوم افزایش افسارگسیخته مالیاتستانی از واحدهای تولیدی با اشکال مختلف است. این مالیاتها جهت رفع کسری بودجه دولت گرفته میشود، همانطور که میدانید در قانون بودجه سال جاری ۵۰ درصد درآمدهای دولت از منابع مالیاتی اضافه شده است. البته در حالت کلی ما نمیتوانیم بگوییم مالیات چیز بدی است ولی اجرای این کار شرایطی دارد که در جبهه صبح ایران روی آن کار کارشناسی شده و چند اندیشکده این طرحها را تنظیم کردهاند و ما اعتقاد داریم که طرح ما میتواند اجرایی شود که مشکل این مالیات حل شود.
وی ادامه داد: مشکل سوم مزاحمت بخشهای نظارتی دولت از قبیل استاندارد و ضابطان قوانین کار، بهداشت، محیط زیست و سرکیسه کردن تولیدکنندگان است. من خودم این را شاهد بودم که متأسفانه محل کاسبی یک دسته شده است و بحث چهارم از مشکلات ایجاد شده برای تولیدکنندگان توسط بانک مرکزی است، زیرا در تأمین ارز برای واردات مواد اولیه و ارزهایی که صادرکنندگان در پیمانسپاری ارزی و رفع تعهد این پیمانسپاریهای ارزی دارند، صورت میگیرد که باید این مشکلات را در مجلس برطرف کنیم.
لزوم مقرراتزدایی در انبوه قوانین کشور
طهرانی مقدم در ادامه تشریح اولویتهای مجلس اذعان کرد: ما در ایران دوبرابر کشور فرانسهای که خود دو برابر ما قدمت قانونگذاری دارد، قانون داریم، لذا باید در خیلی از بخشها مقرراتزدایی کنیم، در خیلی از بخشها آنقدر دست و پای تولید کننده و فعالان اقتصادی و تولیدی را با قانونها و تبصرههای متعدد میبندیم که بعضاً هم تعارض منافع در آن است و همچنین باید زمینه نظارت را در مجلس گسترش دهیم، چرا که نظارت در مجلس خوب اجرا نمیشود. شبانه برای سوال از یک وزیر امضا جمع میشود صبح پس میگیرند، برای اینکه این نماینده خود را آلوده کرده و به جای اینکه وکیلالمله باشد وکیلالدوله میشود. این اتفاق نباید بیفتد، ما بیشاز اینکه نیاز به حوزههای تخصصی در مجلس داشته باشیم اول باید نماینده سالم و جهادی بفرستیم.
در موشک خودکفاییم اما خودرو دست دوم وارد میکنیم
وی ادامه داد: نهایت حرف من این است که شاید این حرف خیلی بزرگتر از دهانم باشد که میزنم ولی من اینجا میگویم که باید از شهید طهرانی مقدم الگو بگیریم، زیرا به هر حال و به اندازهای که ما با راه و روش و منش شهدا آشنا شدیم حداقل مسئولیت به گردن داریم؛ زیرا چطور در حوزه صنایع موشکی که مثلاً یک موشک بیش از ۳۰۰۰ قطعه دارد، خط تولید داریم و خودکفا بوده و قدرت بازدارنده هستیم، اما نتوانستیم یک خودرو درست و باکیفیت بسازیم و بعد هم سر مردم منت میگذاریم خودرو وارداتی ۵ سال کار کرد را وارد کنیم.
این فعال سیاسی تاکید کرد: اصلاً این مسائل چیست؟ ملت ایران جایی که تمدن خیلی از کشورها وجود نداشت، تمدنی با چند هزار سال سابقه دارد فرهنگی در جایی وجود دارد ولی الان مثلاً منت سر مردم بگذاریم و به دنبال واردات خودرو کارکرده هستیم.
وی با اشاره به مشکل پروژههای نیمه تمام ریلی گفت: مثلاً ما ۵۳ پروژه ملی حمل و نقل ریلی داریم که ۱۴۳۷ همت بودجه لازم دارد ولی در سال ۴۲ همت به آنها بودجه قطره چکانی میدهیم، لذا زمانی که کل بودجه تخصیص میخورد و توزیع میشود فقط برای نیروی انسانی و هزینههای کارگاه و هزینههای اولیه که پروژه بتواند ادامه یابد خرج میشود، در نتیجه میبینیم یک پروژه ۱۳ سال طول کشیده است. در حالی که به جای اینکه سه تا پروژه ملی تعریف کنیم و بودجه روی آنها برود و تمام شود بدون آمایش سرزمینی و ضرورت پروژه کلنگ زده ایم.
علاقمند به حضور در کمیسیون فرهنگی هستم
طهرانی مقدم در رابطه با اولویت تمایلش برای فعالیت در کدام کمیسیون مجلس دوازدهم، اذعان کرد: چون در سیاستگذاری فرهنگی کار کرد ونیز حوزه در مدیریت رسانه و هم مدیریت استراتژیک فعال بودم انشاالله و در صورت ورود به مجلس علاقمندم در حوزه کمیسیون فرهنگی حضور یابم. البته اولویت مجلس آینده معیشت اقتصاد و حمایت از تولید و جهش تولید است و به نظر من همه جهتدهی مجلس را باید به این سمت سوق دهیم، لذا با توجه به اینکه یکی از تخصصهای من در حوزه مدیریت راهبردی است هر توانی که داشته باشم به لحاظ محتوایی و به سازماندهی نیروها در مجلس هجمه خواهم کرد که بتوانم این بخش را که الان روی زمین مانده است و بحث مطالبه حضرت آقا است پیش ببریم. ببینید اساساً شعار سال ما هر سال به صورت اقتصادی تکرار میشود و به این دلیل که در حوزه اقتصاد و تولید به اسناد بالادستی به توصیههای مقام معظم رهبری عمل نمیکنیم.
وی ادامه داد: البته در بحث کمیسیونها الان بحثهای متعددی مطرح است. بر اساس رزومهای که ارائه میدهیم طبق قائده خود مجلس نمایندگان طبقهبندی میشوند. چون تعداد کمیسیون هم محدود است، تمام تمرکز من این است که اگر نتوانستم به کمیسیون فرهنگی بروم، در فراکسیون پیگیری مطالبات رهبری و فراکسیون صبح ایران این مسائل را دنبال کنیم.
انتشار قابل تقدیر نظرات کاندیداها بدون سانسور در پویش مهر
کاندیدای حضور در دور دوم انتخابات مجلس اذعان کرد: بحث پویش مهر و با مهر انتخاب کنیم خبرگزاری مهر، اتفاق خیلی خوبی افتاده است. به نظر من چون خبرگزاری مهر متصل به واسطه سازمان تبلیغات به دفتر حضرت آقا متصل میشود، منویات حضرت آقا را در این خصوص قطعاً لحاظ کرده است زیرا حضرت آقا فرمودند هر کسی که تریبون و مخاطبی دارد و جریانسازی میتواند کند حتماً در فرآیند مشارکت و افزایش مشارکت حتماً مؤثر باشد، روی همین محور و منوال پویش مهر با توجه به سابقه این خبرگزاری همه اعتبار خود را وسط آورد و به همه تریبون داد و تبعیض هم قائل نشد.
وی ادامه داد: یعنی هرکدام از نمایندگان که اظهار تمایل و ثبتنام میکردند بدون هیچگونه سانسوری به لحاظ اینکه تأیید شورای نگهبان را داشتند، میتوانستند در پویش مهر بیایند، لذا حرکت بسیار خوبی بود و در این بخش انتخاباتی شور خوبی ایجاد شد و یک دلگرمی برای کاندیداهایی ایجاد کرد که احتمالاً بودجهای برای تبلیغات نداشتند؛ لذا حداقل آنها توانستند نظرات خود را بگویند.
طهرانی مقدم عنوان کرد: بعضاً نظرات کارشناسی خوبی هم مطرح شد که امیدوارم از این پیشنهادات هم استفاده شود، به نظر من خبرگزاری مهر یک منبع خوبی شد برای اینکه یک مجموعهای از نظام پیشنهادات باشد که انشاالله این نظرات جمعبندی شود و حتماً مورد استفاده قرار گیرد.
کد خبر 6095239